Böbrek nakli günümüzde %98 başarı oranı ile gerçekleştirilmektedir. Ancak kan grubu uyumu olmayan veya cross tetkikleri olumsuz geldiği için organ reddi yüksek nakiller için başarı oranları %80 oranlarına düşmektedir.

Böbrek nakli günümüzde %98 başarı oranı ile gerçekleştirilmektedir. Ancak kan grubu uyumu olmayan veya cross tetkikleri olumsuz geldiği için organ reddi yüksek nakiller için başarı oranları %80 oranlarına düşmektedir. Çapraz böbrek nakli programımız uyumsuzluk olan bu çiftleri, uyumlu olacak başka çiftlerle eşleştirmektedir. Bu sayede her iki çift arasında böbrek değişimi yapılarak her iki alıcıya yüksek başarı oranı olan bir böbrek nakli ameliyatı yapılması sağlanmış olur.

Kan Grubu Uyumu Olmayan Çifter

Çapraz nakil özellikle kan grubu uyumu olmayan çiftler için önemli bir kazanım olmaktadır. Çapraz nakil ile en çabuk uygun bir çift bulunan kan grupları:
Alıcı A – Verici B : Kısa sürede Alıcı B – Verici A ile eşleşebilir
Alıcı B – Verici A : Kısa sürede Alıcı A – Verici B ile eşleşebilir
Alıcı O – Verici A veya B : Kross tetkiki uyumsuz bir çift ile eşleşmelidir
Alıcı O – Verici AB : En zor eş bulunan durumdur.

Kan grubu uyumu olmayan hastalar arasında eşlerin A – B ve B – A olduğu durumlarda en çabuk şekilde uygun bir çift bulunabilir. Bu durumda eğer alıcıda bağışıklık sisteminde antikorlar yok ise haftalar veya aylar içersinde uygun bir çift bulunabilir.

Kan grubu O olan alıcılar için uygun bir çift bulma süresi belirsizdir ve bazen uzun olabilir. Kan grubu O olan ve vericisi A kan grubu olan bir hastayı, kan grubu A olan ve vericisi O olan bir çift ile eşleştirmek gerekmektedir. Ancak normal şartlarda A kan grubu bir hastaya O kan grubu olan kendi vericisi zaten böbrek verebilmektedir. Ancak alıcı A – verici O olan çiftler arasında kross tetkiki uyumlu olmadığı için bağışıklık sistemi kendi vericisinden böbrek almasını kabul etmeyen hastalar vardır. Bu alıcılar nakil olabilmek için kanlarında bulunan antikorun olmadığı bir kişiden böbrek alabilirler. Bu durumda listemizde bekleyen A kan grubu vericilerden doku ve antijenik özelliği uyan bir vericinin böbreği uygun gelmektedir. Bu sayede yüksek antijenik özellikte olan bu hastaya A kan grubu böbrek nakledilirken, O kan grubu olan hastaya da O kan grubu bir verici sağlanmış olur.

Bu bahsettiğimiz örnek O – B, A – A, B – B kan grupları için de geçerli olmaktadır. Bir tek vericinin AB olduğu durumda uygun bir çift bulma şansı oldukça düşüktür.

Çapraz nakil programı sadece kan grubu uyumunu eğil aynı zamanda doku uyumunu da arttırmak için önemli bir olanak sağlar. Böbrek kardeşliği için eşleri bir araya getirirken doku uyumu, vericilerin yaşı, vericilerin cinsiyeti gibi nakledilecek böbreklerin benzer özelliklerde olmasının sağlanacağı özelliklere dikkat edilmektedir.

Kanında Antijen Sebebi ile Yakınından Böbrek Alamayan Çiftler

İnsanlarda normal şartlarda başka bir insana karşı kanında antikor gelişmez. Bu sebeple organ nakli yapıldığında bağışıklık sistemi ciddi bir reaksiyon göstermez. Vücudumuzda enfeksiyon yapan bir mikrobun özellikleri bağışıklık sisteminde hafızaya alınır ve o mikrop vücuda girmeye çalıştığında hemen bağışıklık sistemi onu ortadan kaldırır. Ne yazık ki bağışıklık sistemi bu organ benim için gerekli, ona dokunmamalıyım demez ve aynı mekanizma böbrek naklinde de bizim için önemli bir risk yaratır. Daha önceden bağışıklık sisteminin “Bu doku bana ait değil, vücuduma yabancı, onu ortadan kaldırmalıyım” diye insan dokusuna karşı hafıza geliştirdiği durumlar olabilir.

Üç durumda bağışıklık sistemi daha önceden insan dokusu ile tanışarak güçlü bir savunma yapmaya yönelmiş olabilir.

1- Önceden kan ve kan ürünü verilmesi 

2- Gebelikler sırasında anne rahminde bebeğin dokularına karşı duyarlanma

3- Daha önceden organ nakli olmak. Bu özel durumları olan kişilerde bağışıklık sistemi insan dokusuyla karşı karşıya gelerek hafızasına yerleştirmektedir. Bu durumlarda da nakil yapılması mümkün olmakla beraber bağışıklık sistemini çok daha fazla baskılamak gerekir. Yüksek doz ilaçlar ciddi enfeksiyonlar gibi problemlere sebep olabilir. Hastanın hayati riski artarken, nakledilecek böbrek uzun yıllar çalışmayabilir.

Bu hastalar için çapraz nakil programı çok büyük bir şans sağlamaktadır. Çünkü bu hastaların duyarlı olmadıkları dokuları bulunan vericilerle eşleşme olanağı bulurlar. Bu sayede immünolojik riski yüksek olmayan bir nakile kavuşabilirler. Bu arada O kan grubu olan vericileri var ise, listemizde bekleyen O kan grubu alıcılar için de önemli bir şans yaratmış olurlar.

Yorumlar