Kronik böbrek hastalığı pek çok hastalığı ve sistemi etkileyip onlara ait belirtilere neden olabilir.  Kronik Böbrek Hastalığında Etkilenen Organlar Kronik böbrek hastalığı pek çok hastalığı ve sistemi etkileyip onlara ait belirtilere neden olabilir. Psikiyatrik Sorunlar:
Kronik böbrek hastalığı tedavisi sırsında hastanın diyet uygulaması, çok sayıda ilaç kullanması, cinsel problemler, iş gücü ve kazanç kaybı, diyaliz tedavisine ait yaşanılabilen sorunlar hastaların psikolojik durumları üzerine olumsuz etkilere sahiptir. Depresyon en sık görülen psikolojik problem olup; ev, çalışma hayatı veya okulda isteksizlik, hayattan beklentinin azalması, enerji kaybı, cinsel isteksizlik, umutsuzluk gibi belirtilere yol açar ve tanınarak tedavi edilmesi gerekir. Bunun dışında uyumsuzluk, sıkıntı hissi, uyku bozuklukları gibi pek çok bozukluk görülebilir. Beyin Anormallikleri, Sinir İletimine Ait Bozukluklar:
Sinir sistemi rahatsızlıkları sık görülür. Sinir sistemi bozuklukları diyalize başlamadan önce, sonra veya diyaliz sırasında görülebilir. Hafif dikkat ve konsantrasyon bozukluğu, konuşma bozukluğu, nöbetler gibi değişik bilinç bozuklukları görülebilir. Kronik böbrek hastalığında kasları uyaran veya duyu sinirlerinde etkilenmeler olabilir. Bu etkilenme tek bir sinirde olabileceği gibi, genellikle birden fazla sinirde görülür. Ayaklarda yanma, karıncalanma, kaşıntı gibi şikâyetlere yol açabilir. Bunların dışında kalp, sindirim sistemi gibi kontrolümüz dışında çalışan organların, normal işlerini yapmalarını sağlayan sinirler de kronik böbrek hastalığında etkilenebilir. Ter bezlerinin çalışması azalabilir, zaman zaman hipertansiyon, ayağa kalkmakla hipertansiyon(tansiyon düşmesi), sürekli veya diyaliz sırasında hipertansiyon, kalpte ritim bozukluğu, mide-bağırsakların çalışmasında bozukluk görülebilir. Kan Sistemi:
Kronik böbrek hastalığında böbreğin süzme oranı 30 ml/dakikanın altına inmeye başladıktan sonra kansızlık sıklıkla görülür. Kansızlığın en önemli nedeni kırmızı kan hücrelerinin yapımındaki yetersizliktir. Kırmızı kan hücreleri yapımını uyaran eritropoetin adı verilen hormon yapısındaki madde başlıca böbreklerde(sınır sayıda karaciğerde de) yapılır. Eritropoetin böbreklerde salgılanmasının azalması, böbrek yetmezliğine bağlı gelişen kansızlığın en önemli nedenidir. Polikistik böbrek hastalarında eritropoetin yeterince salgılanmaya devam ettiğinde kansızlık daha az görülür. Ancak böbrek hastalığında bunun dışında, demir ve vitamin eksiklikleri, kan kayıpları, kırmızı kan hücrelerinin yapımının baskılanması ve yaşam süresinin kısalması da kansızlık gelişimine katkıda bulunabilir. Böbrek hastalığında kansızlığın tedavisi dışarıdan kan yapımını uyaran ilaçların ve kaybı artmış olan demir ve vitaminlerin verilmesi ile yapılır. Kansızlığı düzeltilmesi yaşam kalitesinin artması, kalbin iş yükünün azaltılması açısından önemlidir. Böbrek hastalarında kolay kanama ve kanamanın yavaş durması gibi sorunlar yaşanabilir. Bu sorunlar cerrahi işlem geçirecek hastalarda kanma açısından dikkatli olmayı gerektirir. Kalp Damar Sistemi: Böbrek hastalarında kalp damar hastalığı artmıştır. Kalp ve damar sistemi kronik böbrek hastalığında değişik şekillerde etkilenebilir. Bu etkilenme damarlarda kireçlenme şeklinde olduğunda, damarlardaki daralma nedeni ile kalbe ihtiyacı kadar kan akımı sağlanamaz(iskemik kan hastalığı). Başta kalp olmak üzere beyin ve bacak damarları da daralabilir ve bunlara ait şikâyetler görülebilir. Damar hastalığı pek çok hastada bulunur ve beraberinde şeker hastalığı olanlarda bu durun daha yaygın olur. Kalp büyümesi, kalp kasının çalışmasında bozukluk, kalpte ritim bozuklukları, kalbin dışını saran kalp yaprakları arasında sıvı birikimi veya kalp kapakçıklarında iltihap görülebilir. Kemik-Mineral Sistemi:
böbrek hem kalsiyum ve fosfor dengesindeki etkileri, hem de D vitaminin aktifleşmesindeki rolü nedeniyle kemiğin sağlamlığının devamı ve korunmasında önemli görevlere sahiptir. Böbrek hastalarında kemik sistemi değişik şekillerde etkilenir. Parathorman salgısının artmasının neden olduğu kemik hastalığı sık görülür. Böbrek hastalığı vücuttan fosforun uzaklaştırılmamasına ve serum kalsiyumunda azalmaya, D vitamini yapımının azalmasına neden olur. Tüm bunlar ise Parathoman salgısının artmasına ve artan parathorman da kemiklerden kalsiyumun kana geçmesine ve kemik yapısının zayıflamasına neden olur. Giderek daha fazla salgılanan parathorman kemiklerde hasara neden olabilir. Bunun dışında kronik böbrek hastalığında parathormonun artmadığı, kemikte kemik yapısının zayıfladığı tipte de kemik hastalıkları görülebilir. Sindirim Sistemi:
Tat bozukluğu sık görülür ve iştahı etkileyebilir. Yemek borusunda yanma hissine neden olan, mide asidinin geriye doğru kaçağı sonucu gelişen reflü böbrek hastalarında sıktır. Bunun dışında yemek borusunda iltihap görülebilir. Özellikler ürenin yüksek olduğu hastalarda bulantı, kusma, iştahsızlık, hazımsızlık gibi şikayetler görülebilir. Ancak bunun dışında mide iltihabı(gastrit) ülsere bağlı benzer şikâyetlerde olabilir. Mide yüzeyindeki damarlarda kanamalar görülebilir. Kullanılan ilaçlar, altta yatan hastalık, böbrek yetmezliğine bağlı olarak ince bağırsaklardan emilim sorunları olabilir. Kabızlık, kalın bağırsaklarda kanama, bağırsaklarda damar tıkanıklığı görülebilecek diğer sorunlardır. Virüslere bağlı karaciğer iltihabı(hepatit) görülebilir.
|
