Hemşirelerin diyaliz alanındaki sertifika alımı geçici madde ile durduruldu. Yönetmelikte ‘Her tedavi seansı için bir sertifikalı tabibin bulunması yeterli’ denildi. Merkezlerinde her 30 hastaya bir hekim yerine 50 hastaya bir hekim çalışabilecek

Yeni diyaliz merkezleri yönetmeliği, diyaliz merkezlerinde çalışacak hekim sayısını düşürdü. 30 hastaya bir hekim olan düzenleme 50 hastaya bir hekim olarak değiştirildi. Diyaliz teknikerlerinin ve diyaliz hemşirelerinin merkezler çalışmasına ilişkin de önemli bir değişiklik yapıldı. Hemşirelerin diyaliz alanındaki sertifika alımı geçici madde ile durduruldu. Türk Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon Hemşireleri Derneği (TNDTHD) Başkanı Tülay Aksoy ve Diyaliz Teknikerleri Derneği Başkanı Ayşegül Aydın, yeni yönetmeliği Aydınlık’a değerlendirdi

 Diyaliz Merkezleri Hakkında Yönetmelik, 1 Mart’ta Resmi Gazete’de yayınlandı. Yönetmelikte, diyaliz merkezlerinin denetlenmesinden alanda çalışacak sağlık personellerinin sertifikalarına pek çok konuda düzenleme yer aldı. Tülay Aksoy, yönetmelikte bazı maddelerin Hemşirelik Hukuku’na aykırı yazıldığını söyledi. Aksoy, hukuki mücadele yürüteceklerini de açıkladı. Hemşirelere sertifika alımının durdurulmasına itiraz ettiklerini, yönetmeliğin diyaliz merkezi sahiplerinin lehine sonuçlandığını belirten Aksoy şöyle konuştu: “Bu yönetmelik, meslek gruplarını düşünmüyor. Bir kişi her işi yapar mantığı hakim. Yönetmeliğin 25. maddesinin 4. bendinde yer alan ‘Tabip dışı sağlık personeli’ tanımlamasını kabul etmiyoruz. İki mesleği aynı sınıfa koyan bir tanım oluyor.”

 EĞİTİM Mİ EKSİK?

 Aksoy, periton diyalizinin, hastanın evinde 24 saat uygulanan, takip gerektiren bir bakım süreci olduğunu anlattı. Aksoy, “Periton diyalizi için eğitim merkezlerinde diyaliz teknikerlerinin eğitim alınması gerektiği yazıyor. Diyaliz teknikerlerinin mezun olduğunda eğitimi tamamsa sertifika alması neden bekleniyor? Bu madde ile bakanlık teknikerlerin eğitimini eksik gördüğünü kanıtlamıştır’’ dedi.

 UCUZA ELEMAN ÇALIŞTIRACAKLAR

 Diyaliz Teknikerleri Derneği Başkanı Ayşegül Aydın ise, üç yılın ardından açıklanan bu yönetmeliğin beklentileri karşılamadığını söyledi. Yönetmeliğin beşinci bölümünde ‘Merkezlerin Personel Durumu’ hakkındaki 22. maddenin b fıkrası için Aydın şöyle konuştu: “Özel merkezlerde 50 hastaya bir doktor düşmesi ucuza eleman çalıştırılmasının önünü açıyor. Ucuz çalıştırılması yönetmelikte belirtilmiyor tabi ki ama mezun sayımız çok olduğu için insanlar çalışmak zorunda kalacaklar. Asgari ücret olan iki bin lirayı bankaya yatırıp 400 lirasını elden geri isteyen yerler var. Batman’da bir arkadaşımızdan maaşının bir bölümünü elden geri istiyorlar. Gaziantep’te sigortasız çalıştırılan arkadaşımız var. Denetimler yetersiz. Diğer yandan özel diyaliz merkezleri kapanmaya doğru gidiyor. Hastalara, seans sırasında verilen öğünleri kaldıranlar oldu. Hasta servislerini kaldırdığını duyduğumuz merkezler var.”

Sağlık Bakanlığının hemşireler için sertifika programlarını durdurmasından sonra bir adıma daha ihtiyaç olduğunu söyleyen Aydın şöyle devam etti: “Diyaliz teknikerliği programına öğrenci alımı durdurulmalı. 2040’a kadar Türkiye’de hemşire açığı var. Hiçbirinin hakkı yenmeden istihdamı sağlanacak. Diyaliz teknikerleri ise yalnızca diyaliz ile ilgili alanlarda çalışabilirler. Mezun sayımız hasta sayımızın çok üstünde.”

 Aydın, yönetmelikteki periton sertifikası alınmasına ilişkin maddeye de tepki gösterdi. Aydın, “Üniversitede bunun eğitimini aldık. Tekrar bir eğitim ile sertifika almamız anlamsız’’ dedi.

 Yılda üç bin diyaliz teknikeri mezun oluyor

 Böbrek Hasta Haklarını Koruma ve Sosyalleşme Derneği Başkanı Vahap Acar diyaliz teknikerlerinin istihdam sorunu hakkında şöyle konuştu: Türkiye’de sertifika ile diyalizde çalışan beş bine yakın hemşire var. Ama her yıl üç bin diyaliz teknikeri mezun oluyor. Bu kadar insana istihdam sağlamak mümkün değil. Bütün hemşireleri çıkartsalar bile yalnızca bir dönem mezun olanların istihdamını sağlayabilirler.

 ‘Yanlış istihdam’

 TNDTHD yönetimi bir açıklama yaparak yönetmeliğe tepki gösterdi. Açıklamada şu ifadeler yer aldı: “Bir sağlık çalışanının istihdam edilmesi, diğer bir meslek grubunun mağduriyeti olmamalıdır. Burada diyaliz teknikerlerinin istihdam yolu açılmaya çalışırken, diyaliz hemşireliğinin yolu kapatılmaktadır. Atanmayan sağlık çalışanlarının atanma taleplerini ve bu alanda mücadele vermelerini anlıyoruz. Ancak, bu talebin başka bir sağlık mesleğinin alanı, görev yetki ve sorumluluklarını almak olmasını haksız ve riskli buluyoruz. Bir sağlık çalışanının istihdam edilmesi, diğer bir meslek grubunun mağduriyeti olmamalıdır.

 ‘Sertifikası olanlar endişeye kapılmasın’

 Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, yönetmelik hakkında şu açıklamalarda bulundu:

Diyaliz teknikerleri özellikle istihdam sorunu bu yönetmelikle çözülmüş oldu. Yani bundan böyle hemodiyaliz ve periton diyaliz sertifikalarını sonlandırıyoruz. Buralarda özellikle diyaliz teknikerlerinin istihdamının önünü açıyoruz. Buradan tabii sertifikası olanların endişeye kapılmalarına gerek yok. Bu çerçevede sertifikası olan kişiler de sertifikaları ile devam ediyor olacaklar. Ama bundan sonraki süreçte diyaliz teknikerleri de artık buralarda çalışıyor olacak. Ayrıca bu yönetmelikte bir diğer önemli gördüğümüz. Türkiye diyaliz veri sistemi oluşturuyoruz. Bundan böyle diyalizle ilgili, diyalize giren hastaların verileri dahil olmak üzere bunu görebilir olmayı, çalışma veya araştırma yapmak için uygun bir ortam olacağını ve bunun da bu anlamda yapılabilecek bilimsel çalışmalara da zemin oluşturabilecek.

Yorumlar